Đồng chí Phạm Quang Hòa, Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Y tế trả lời chất vấn

Theo quy định của pháp luật thì chất vấn là việc đại biểu HĐND nêu vấn đề thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND, thành viên khác của UBND, Chánh án TAND, Viện trưởng Viện KSND, Thủ trưởng cơ quan thuộc UBND cùng cấp và yêu cầu trả lời về trách nhiệm của mình đối với vấn đề được nêu. Giải trình là việc cơ quan, cá nhân hữu quan giải thích, làm rõ trách nhiệm của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo yêu cầu của chủ thể giám sát.

Trong thời gian qua, để nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã quan tâm, chú trọng và dành nhiều thời gian cho hoạt động chất vấn tại kỳ họp của HĐND tỉnh và hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND tỉnh. Hoạt động chất vấn, giải trình đã được chuẩn bị khá chu đáo, có nội dung cụ thể, sát với thực tiễn của địa phương, từ đó đã góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND tỉnh và công tác quản lý nhà nước ở địa phương.

*Về thực trạng hoạt động chất vấn tại Kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức được 5 phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh, có 41 lượt đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh chất vấn 31 lượt thủ trưởng ngành với 53 nội dung về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa-xã hội và an ninh, quốc phòng. Phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh được truyền hình trực tiếp, được đông đảo cử tri, Nhân dân theo dõi và đánh giá cao về hiệu quả của hoạt động chất vấn. Qua chất vấn đã có nhiều vấn đề bức xúc của cử tri, tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành của chính quyền được các cơ quan giải quyết, khắc phục, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan Nhà nước, đồng thời thể hiện quyền lực của HĐND cũng như khẳng định rõ vai trò, trách nhiệm của đại biểu HĐND.

Hoạt động chất vấn tại kỳ họp đã được Thường trực HĐND tỉnh chỉ đạo thực hiện có hiệu quả từ công tác chuẩn bị lựa chọn nội dung chất vấn, điều hành chất vấn đến việc theo dõi, giám sát việc thực hiện trả lời chất vấn của các chủ thể được chất vấn.

- Trong công tác chuẩn bị, Thường trực HĐND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo các Ban HĐND, tổ đại biểu HĐND họp thống nhất nội dung chất vấn và gửi nội dung đăng ký để Thường trực xem xét; tại kỳ họp tổ chức 2 phiên thảo luận về các nội dung trình kỳ họp và thống nhất đăng ký nội dung chất vấn tại kỳ họp.

- Hoạt động điều hành kỳ họp được đổi mới theo hướng dành nhiều thời gian cho hoạt động chất vấn, điều hành hoạt động chất vấn của chủ tọa kỳ họp đã tạo không khí sôi nổi, thẳng thắn, mang tính xây dựng và có kết luận rõ ràng đối với từng nội dung chất vấn; chủ tọa kỳ họp đã có gợi ý những nội dung trọng tâm, những vấn đề còn ý kiến khác nhau để đại biểu HĐND tỉnh tham gia chất vấn.

- Nội dung chất vấn của đại biểu HĐND tỉnh có trọng tâm, nắm rõ các vấn đề cần chất vấn tại kỳ họp. Lãnh đạo UBND tỉnh đã nghiêm túc tiếp thu, đồng thời giải trình thêm những vấn đề đại biểu còn quan tâm và biểu thị sự quyết tâm thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ, giải pháp đề ra.

- Việc trả lời chất vấn của thủ trưởng các sở, ngành được chất vấn khá đầy đủ, rõ ràng, thể hiện trách nhiệm của người đứng đầu, có tiếp thu và đề ra giải pháp, lộ trình khắc phục hạn chế. Đối với những vấn đề chưa được trả lời thỏa đáng tại kỳ họp đã được trả lời bằng văn bản đầy đủ theo quy định.

* Về thực trạng hoạt động giải trình tại Phiên họp của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức được 28 phiên họp thường kỳ và 01 hoạt động giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND tỉnh về một số nội dung thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh.

Đối với hoạt động giải trình, để tổ chức hiệu quả hoạt động giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh đã chỉ đạo các Ban HĐND tỉnh và Văn phòng đoàn ĐBQH và HĐND căn cứ kết quả giám sát, khảo sát, thẩm tra, việc giải quyết ý kiến cử tri, công tác tiếp công dân, tổng hợp đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân và tình hình giải quyết thực tế tại địa phương… để nghiên cứu, tham mưu, đề xuất nội dung cần đưa ra giải trình. Trên cơ sở xin ý kiến thống nhất chỉ đạo của cấp ủy, Thường trực HĐND tỉnh xem xét, lựa chọn những vấn đề được đông đảo cử tri và Nhân dân quan tâm; những tồn tại, hạn chế bất cập diễn ra trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật và nghị quyết của HĐND; trách nhiệm trong thực thi công vụ của các cơ quan, đơn vị; các vấn đề có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển kinh tế - xã hội và quyền lợi chính đáng của Nhân dân để đưa ra giải trình tại phiên họp của Thường trực HĐND. Thường trực HĐND giao cho một Ban chủ trì, phối hợp với các Ban và Văn phòng tham mưu xây dựng chương trình, kế hoạch tổ chức phiên giải trình kỹ lưỡng, chu đáo, khoa học; đồng thời trước khi thực hiện đã tiến hành giám sát, khảo sát, thu thập thông tin, hình ảnh, xây dựng báo cáo giám sát trình Thường trực cho ý kiến. Thường trực chỉ đạo các Ban phân công thành viên nghiên cứu, đặt ra câu hỏi chất vấn, yêu cầu giải trình.

Tại phiên giải trình, Thường trực HĐND không chỉ mời đối tượng cần giải trình, mà còn mời đại diện các nhóm đối tượng chịu tác động trực tiếp đến vấn đề cần được giải trình. Quá trình điều hành phiên giải trình khoa học, linh hoạt, dân chủ, phát huy trách nhiệm của đại biểu HĐND và thủ trưởng cơ quan, đơn vị có liên quan. Kết thúc hoạt động giải trình, chủ tọa kết luận cụ thể, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm và thời hạn thực hiện. Sau phiên giải trình, kết luận phiên họp giải trình của Thường trực được gửi tới các cơ quan, đơn vị có liên quan và đại biểu HĐND tỉnh để tổ chức triển khai thực hiện; đồng thời giao các Ban của HĐND, đại biểu HĐND tiếp tục giám sát nội dung kết luận. Phiên giải trình được tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trên các phương tiện thông tin, truyền thông để cử tri và Nhân dân theo dõi, giám sát. Qua việc tổ chức phiên giải trình cho thấy nội dung giải trình đã được thực hiện kịp thời, hiệu quả.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND và hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND tỉnh vẫn còn hạn chế: Đại biểu thực hiện quyền chất vấn còn ít, kỹ năng tranh luận làm sáng tỏ vấn đề, khả năng phát hiện các vấn đề trong quá trình chất vấn của đại biểu HÐND chưa cao, do đó có câu hỏi chất vấn chưa sâu, chỉ mang tính thu thập thông tin; việc trao đổi, truy vấn trực tiếp còn ít. Vẫn có trường hợp người được chất vấn, giải trình chưa chuẩn bị tốt nội dung trả lời nên việc trả lời ý kiến chất vấn, giải trình của đại biểu còn chung chung, chưa có giải pháp khả thi, thời gian, lộ trình cụ thể để khắc phục hạn chế sau chất vấn.

Một số giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động chất vấn tại kỳ họp HĐND và hoạt động giải trình tại phiên họp Thường trực HĐND:

Thứ nhất, nâng cao kỹ năng chất vấn cho đại biểu HĐND. Thường xuyên tổ chức tập huấn, trao đổi kinh nghiệm nhằm nâng cao nhận thức về quyền hạn, trách nhiệm của đại biểu HĐND, chú trọng bồi dưỡng các kỹ năng thảo luận, chất vấn, giải trình cho đại biểu HĐND, tránh tâm lý ngại va chạm của đại biểu. Đại biểu HĐND cần nhận thức hoạt động chất vấn không chỉ là quyền mà còn là trách nhiệm trước nhân dân, trước cử tri, do đó cần phải tìm hiểu sâu những vấn đề cử tri bức xúc, dư luận xã hội quan tâm, thực hiện quyền giám sát của mình thông qua hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn.

Thứ hai, thực hiện tốt công tác chuẩn bị nội dung chất vấn, giải trình. Để chuẩn bị tốt cho các phiên chất vấn tại kỳ họp, phiên giải trình của Thường trực HĐND, cần có sự chủ động, kỹ càng trong chuẩn bị nội dung. Nội dung được chọn lọc từ nhiều kênh, từ giám sát của đại biểu và các Ban của HĐND, từ dư luận xã hội, từ kiến nghị của cử tri tại các cuộc cử tri trước và sau kỳ họp HĐND, tập trung vào các vấn đề lớn, nổi cộm được Nhân dân quan tâm. Đặc biệt, cần rà soát, tổng hợp kỹ việc thực hiện các kết luận chất vấn, giải trình trước đó để làm rõ trách nhiệm của thủ trưởng các đơn vị, việc thực hiện chức trách của các cơ quan có liên quan.

Thứ ba, Chủ tọa điều hành phiên chất vấn tại kỳ họp, phiên giải trình của Thường trực HĐND cần phải linh hoạt, sáng tạo, đề nghị đại biểu đặt câu hỏi chất vấn, giải trình ngắn gọn, rõ nội dung và đưa ra các thông tin, số liệu cụ thể minh chứng; yêu cầu người trả lời đúng trọng tâm câu hỏi, thẳng thắn nhận trách nhiệm và nêu rõ giải pháp, lộ trình thực hiện để đại biểu, cử tri giám sát. Đồng thời, Chủ tọa cần gợi ý những nội dung trọng tâm, những vấn đề còn ý kiến khác nhau để đại biểu HĐND tham gia chất vấn, giải trình. Trong phiên chất vấn tại kỳ họp, trường hợp một số nội dung chất vấn chưa rõ và khó đạt được sự đồng thuận thì giao Thường trực HĐND tổ chức giám sát, chất vấn, giải trình làm rõ tại phiên họp Thường trực HĐND và báo cáo kết quả với HĐND tại kỳ họp gần nhất.

Thứ tư, sau chất vấn, giải trình, Thường trực HĐND chỉ đạo các Ban HĐND, tổ đại biểu HĐND, Văn phòng tăng cường theo dõi, giám sát việc thực hiện Nghị quyết về nội dung chất vấn và kết luận giải trình; đồng thời tham mưu, đề xuất giải pháp đối với các nội dung chưa được giải quyết, hoặc giải quyết chưa đầy đủ, trong trường hợp cần thiết yêu cầu giải trình báo cáo kết quả thực hiện các kết luận tại các phiên họp Thường trực HĐND vào các tháng tiếp theo.

Thứ năm, chỉ đạo thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về kết quả thực hiện lời hứa sau chất vấn, giải trình trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân theo dõi, giám sát./.

Trần Anh Dân

Trưởng Phòng TTDN